Lễ Phục sinh là dịp trọng đại của các tín đồ Thiên chúa. Người không theo đạo cũng biết đến ngày lễ này. Tuy vậy, người ngoại đạo lại ít nghe đến một dịp rất đặc biệt, đó là ngày Chúa nhật Lễ Lá. Ngày này diễn ra đúng một tuần trước lễ Phục sinh. Dù không thực sự được nhắc đến nhiều, đây vẫn là một nét văn hóa đặc sắc rất đáng để tìm hiểu. Nếu bạn có dịp ghé thăm Ba Lan, đừng bỏ lỡ ngày lễ đầy màu sắc này!
Có thể bạn cần: Lớp tiếng Ba Lan giao tiêp, chứng chỉ, thi B1
Lễ Lá là gì?
Chúa nhật Lễ Lá còn được gọi là Chúa nhật Thương khó, Chúa nhật Đũa phép, Chúa nhật cây liễu hay Chúa nhật hoa. Giống như một số ngày lễ Cơ đốc khác, Lễ Lá có nguồn gốc ngoại giáo. Lễ Lá rơi vào ngày Chúa Nhật cuối cùng của Mùa Chay. Đây là khởi đầu của Tuần Thánh - thời kỳ quan trọng nhất trong năm phụng vụ.
Điển tích và nguồn gốc
Chúa nhật Lễ Lá tôn vinh sự kiện Đấng Jesus Christ tiến vào thành Jerusalem. Tương truyền rằng Ngài đã xuất hiện vô cùng khiêm tốn. Ngài chỉ cưỡi trên lưng lừa thay vì một cỗ xe uy nghi. Chúa Jesus làm vậy để dân chúng hiểu rằng Ngài không giáng thế để làm một đấng bề trên. Ngài chỉ đến để làm những việc mà đức Cha Thiên Thượng sai bảo. Giản dị đi vào thành, Ngài vẫn được dân chúng hoan nghênh như một vị vua. Theo Kinh thánh, đoàn người nghênh đón đều cầm trên tay những cành cọ và ô-liu. Họ hô vang "Hosanna!" (ca tụng, vui mừng và cầu xin sự giúp đỡ) khi thấy Chúa.
Ở Ba Lan, Chúa nhật Lễ Lá là một dịp lễ chính thức từ thời Trung cổ. Theo nhiều tài liệu, Lễ Lá cử hành lần đầu vào thế kỷ IV tại đất thánh Jerusalem. Dần dần, nét văn hóa này được truyền bá đến các nước châu Âu Công giáo khác.
Như đã đề cập, Lễ Lá và một số ngày lễ khác của Công giáo có nguồn gốc ngoại đạo. Truyền thống cử hành Lễ Lá là sự thay thế cho tập tục nguyên thủy ca ngợi mùa xuân. Từ xa xưa, đã có những hoạt động sùng bái 'cây sự sống' xanh tốt. Đó là biểu tượng cho sự hồi sinh, thay da đổi thịt của đất trời.
Tại sao lại là cành cọ?
Đối với những tín đồ Công giáo, cây cọ mang rất nhiều ý nghĩa cao đẹp, nhiệm màu. Nhiều người quan niệm cây cọ là biểu tượng cho sự hồi sinh. Họ tin rằng cây cọ sẽ bảo vệ gia đình khỏi bệnh tật và tai ương. Nhiều người còn tin rằng đánh nhẹ cành cọ vào bàn tay hoặc xông khói đốt cành cọ sẽ được mạnh khỏe, may mắn.
Ngoài ra, còn có một niềm tin rằng nuốt một nhánh liễu trên cây cọ được trang trí và ban phước sẽ giúp tránh được bệnh về cổ họng. Nếu đặt cành cọ ở cửa sổ thì sẽ yên tâm rằng ngôi nhà không bị giông bão tàn phá. Đặt một cây cọ trên mái nhà sẽ giúp bảo vệ gia súc khỏi bệnh tật. Vẽ hình thánh giá bằng cây cọ Phục sinh trên cánh đồng được xem như biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở.
Lễ Lá ở Ba Lan
Ngày xưa ở Ba Lan, Lễ Lá từng được gọi là Kwietna hoặc Wierzbna. Ban đầu, các linh mục tham gia dịp trọng đại này mặc lễ phục tím. Ngày nay lễ phục lại mang màu đỏ. Các tín hữu sẽ tập trung trước nhà thờ, nơi có những cây cọ được ban phước. Mọi người cùng xướng Tin Mừng việc Chúa Jesus vào thành Jerusalem. Tất cả đều diễn ra trong tâm thế kính cẩn, không khí trang nghiêm.
Thực ra, những 'cây cọ' ở Ba Lan trông rất khác với hình dung của nhiều người. Chúng không hẳn là cọ đơn thuần (dù cọ thật vẫn khá phổ biến). 'Cây cọ' là cây phước lành được dựng lên và trang trí hết sức cầu kỳ và bắt mắt. Tùy theo từng vùng mà cây cọ sẽ khác nhau về hình dáng và kỹ thuật trang trí.
Có thể bạn cần: Dịch vụ giấy tờ cư trú, định cư, quốc tịch Ba Lan
Cành cọ lưu niệm
Những cây cọ Phục sinh ở Ba Lan rất đẹp mắt. Chúng được bện từ những cành liễu. Các nhánh cây mâm xôi, lý chua, hoàng dương, việt quất, thủy tùng cũng rất phổ biến. Người ta còn gắn hoa giấy và ruy băng để cây cọ thêm phần bắt mắt. Ở Kurpie và Podkarpacie, truyền thống dựng cọ Phục sinh được bảo tồn và phát huy đặc biệt. Hàng năm, người dân nơi đây còn tổ chức cuộc thi chọn ra cây cọ đẹp nhất. Lưu ý: cây cọ Phục sinh được ban phước không được đem vứt mà phải đốt cháy!
Việc mang cả một cây cọ lớn là điều khó khăn đối với sức vóc một người. Vì vậy, người ta có những phiên bản cành cọ nhỏ cầm tay. Loại cọ nhỏ này không hề kém cạnh về mặt thẩm mỹ nhưng khác về kỹ thuật trang trí. Vật liệu chính làm ra cành cọ cầm tay là hoa và cỏ khô nhuộm màu. Những cành cọ 'mini' này là món quà lưu niệm không nên bỏ qua nếu có dịp ghé thăm Ba Lan.
