Gìn giữ nghệ thuật truyền thống chính là bảo tồn văn hóa dân tộc. Đoàn ca múa Dân gian Quốc gia Mazowsze còn làm được hơn thế. Họ không chỉ bảo tồn mà còn đưa nét đẹp văn hóa truyền thống Ba Lan vươn tầm quốc tế. Ngày nay, Mazowsze là một trong những đoàn nghệ thuật lớn nhất và uy tín nhất thế giới. Trong gần 75 năm hoạt động, đoàn đã mang đến vô số màn trình diễn đỉnh cao. Mazowsze đã trở thành hiện tượng nghệ thuật, biểu tượng văn hóa quốc gia. Họ còn vinh dự được trao danh hiệu Đại sứ Văn hóa Ba Lan.
Ảnh: Teatr Wielki
Những ngày đầu thành lập
Đoàn ca múa Dân gian Quốc gia Mazowsze ra đời năm 1948. Nhóm được thành lập theo chỉ thị của Bộ Văn hóa và Nghệ thuật ngày 8 tháng 11 năm 1948. Phong cách, bản sắc của Mazowsze gần như không thay đổi từ những ngày đầu cho đến nay (có khác thì cũng là ngày càng chỉn chu và hoành tráng hơn) là di sản mà các nghệ sĩ xuất sắc của Ba Lan để lại: nhà soạn nhạc Tadeusz Sygietyński và nữ minh tinh Mira Zimińska-Sygietyńska. (Xem thêm: Jakub Józef Orliński – hoàng tử 6 múi có giọng hát tiên nữ)
Ảnh: INTERIA
Mazowsze được thành lập với sứ mệnh bảo tồn văn hóa truyền thống của những ngôi làng và thị trấn Ba Lan trên bờ vực bị lãng quên. Để tái tạo truyền thống và văn hóa dân gian một cách trung thực nhất có thể, Tadeusz Sygietyński và Mira Zimińska-Sygietyńska đã đi khắp Ba Lan. Họ tiến hành các cuộc thực địa chuyên sâu. Sygietyński thu thập các làn điệu dân ca và tuyển chọn những tài năng trẻ cho đoàn. Trong khi đó, Zimińska đảm nhiệm khâu tái dựng trang phục truyền thống. Khu đất Karolin gần thủ đô Warszawa được chọn làm trụ sở của đoàn ca múa Dân giân Quốc gia Mazowsze.
Ảnh: Polskie Radio
Nếm trái ngọt
Sau hai năm đầu cật lực luyện tập, Mazowsze lần đầu tiên chính thức xuất hiện trước công chúng. Màn debut diễn ra vào ngày 6 tháng 11 năm 1950 trên sân khấu Nhà hát Ba Lan ở Warszawa. Buổi biểu diễn thành công vang dội, đem danh tiếng của Mazowsze phủ sóng toàn quốc. Sau đó, đoàn bắt đầu 'oanh tạc' khắp các sân khấu danh giá nhất Ba Lan và cả các nước khác. (Xem thêm: Czesław Niemen – divo huyền thoại làng nhạc Ba Lan)
Ảnh: WP
Bất cứ nơi nào Mazowsze xuất hiện, họ đều được chào đón bằng sự hoan nghênh và ngưỡng vọng. Họ ở một đẳng cấp hoàn toàn khác so với nhiều nghệ sĩ thông thường. Vì ngoài nghệ thuật, họ còn truyền tải giá trị của cả một nền văn hóa dân tộc lâu đời. Mazowsze đã biểu diễn ở hầu khắp thế giới, nhưng dấu ấn họ để lại vẫn rõ nét nhất ở châu Âu, Đông Á và Bắc Mỹ.
Ảnh: Teatr Rozrywki
Ngoài phần hòa âm hoàn hảo đến từng nốt nhạc, Mazowsze còn có visual thuộc hàng 'đỉnh của chóp'. Các nghệ sĩ được tuyển chọn đều có ngoại hình đẹp long lanh. Những trai xinh gái đẹp của Mazowsze không chỉ có nền tảng thanh nhạc vững chắc mà kỹ năng nhảy của họ cũng vô cùng điêu luyện.
Trang phục của Mazowsze đều đảm bảo tính trung thực về bản sắc văn hóa và có tính thẩm mỹ cao. Sặc sỡ nhưng không hề lòe loẹt, cầu kỳ mà không hề rối mắt, bữa tiệc thị giác Mazowsze mang lại cho khán giả thực sự hoàn hảo không kém gì những giai điệu mà họ dệt gấm thêu hoa. (Xem thêm: Đô thị Brazil lấy tiếng Ba Lan làm ngôn ngữ chính thức)
Vượt qua khó khăn
Ảnh: Dzieje
Năm 1955 là một năm tồi tệ với Mazowsze khi 'cha đẻ' của đoàn - Tadeusz Sygietyński qua đời. Những viễn cảnh tồi tệ nhất đã được vẽ ra bao gồm cả nguy cơ giải thể. Tuy nhiên, Mira Zimińska-Sygietyńska đã ra tay tiếp quản, hoàn thiện phong cách nghệ thuật của đoàn, điều mà vẫn còn được lưu giữ đến tận ngày nay.
Nhờ Mira Zimińska-Sygietyńska mà Mazowsze không những thoát khỏi kết cục giải thể mà còn củng cố vị thế trên sân khấu quốc tế. Danh ca Stanisław Jopek và biên đạo múa Witold Zapała cũng góp phần không nhỏ vào thành công của đoàn sau thời kỳ Tadeusz Sygietyński. Trong sự nghiệp 75 năm của mình, Mazowsze đã giành được gần 70 giải thưởng uy tín.
Ảnh: Lubelski
Đoàn nghệ thuật này còn tác động sâu rộng đến văn hóa Ba Lan. Chính nhờ họ mà nhiều ca khúc dân gian sắp chìm vào quên lãng thì nay đã được nhiều thế hệ người Ba Lan biết tới. Các bản nhạc Kukułeczka hay Laura i Filon không chỉ là hits của Mazowsze mà còn trở thành thương hiệu của nhạc dân gian Ba Lan.
Khi lưu diễn ở một quốc gia, Mazowsze có thể còn hát Kukułeczka bằng ngôn ngữ của chính đất nước đó. Đây được đánh giá là một 'chiêu' cao tay để 'găm' được chất nhạc truyền thống của Ba Lan vào lòng khán giả quốc tế. (Xem thêm: Nữ thần Polonia – hiện thân của Ba Lan trong hội họa)
Đánh giá
Nhà phê bình âm nhạc Jerzy Waldorff đã gọi Mazowsze là "viên ngọc trai trên vương miện của Cộng hòa Ba Lan". Tuyên bố này đã phản ánh chính xác đẳng cấp và giá trị của đoàn. Họ đã mang văn hóa truyền thống chinh phục đã khán giả thế giới trong gần 75 năm qua, hoàn toàn xứng đáng với danh hiệu Đại sứ Văn hóa Ba Lan.
Ảnh: Agenda Culturel
Tờ The New York Times của Mỹ từng khẳng định "không có gì tuyệt vời hơn Mazowsze" sau khi chứng kiến tour lưu diễn thứ 8 của đoàn tại Trung tâm Brooklyn. Tờ Le Figaro của Pháp cũng nói rằng "các bài hát, điệu nhảy khác thường và đẹp đẽ của Mazowsze là hiện thân của niềm tự hào dân tộc Ba Lan, đồng thời tràn đầy sức sống và sức mạnh cảm xúc…" (Xem thêm: Hiểu về biểu tượng đại bàng trắng)
Ảnh: Warszawa Wyborcza
Nhật báo Morning Star của Vương quốc Anh không tiếc lời khen cho Mazowsze. "Không chỉ là một đại hội âm nhạc và khiêu vũ, màn trình diễn của Mazowsze phác họa một cách phong phú và đầy màu sắc tuyệt vời về lịch sử và văn hóa dân gian được thể hiện bởi những thanh niên cường tráng và phụ nữ trẻ đẹp của Ba Lan đương đại. Cũng theo tờ La Suisse của Thụy Sỹ, "màn trình diễn của Mazowsze là sự kết hợp giữa kỷ luật nghiêm ngặt với sự quyến rũ đầy giản dị. Ai chưa thấy trang phục của Mazowsze thì coi như chưa xem họ biểu diễn." (Xem thêm: Cụm không gian xanh cực 'chill' ở Wrocław)
Ảnh: Trojmiasto
Tờ La Prenca của Tây Ban Nha bình luận "sự sôi động của Mazowsze gây ấn tượng rất mạnh. Không có chỗ cho sự đơn điệu hay biểu hiện mệt mỏi nào từ người xem. Khi nói đến khía cạnh nghệ thuật, tính xác thực, sự phong phú và đa dạng, trang phục của Mazowsze tạo ra một cảnh tượng gần như khiến bạn hoa mắt. Mỗi bài hát và mỗi điệu nhảy đều được tán thưởng bằng những tràng pháo tay nồng nhiệt như vũ bão."
Mời bạn đọc thêm:
