Phần 5: Súp Giáng sinh
Giáng sinh về là khi mọi nẻo đường đèn hoa rực rỡ. Không khí rét căm căm nhưng vẫn ấm áp trong lòng. Ngoài phố, người qua người lại, hối hả tận hưởng cái náo nhiệt của những ngày cuối năm. Về đến nhà, cởi bỏ tấm áo choàng và treo chiếc khăn lên móc, ta vừa thở phào vì tạm thoát ra khỏi dòng đời ngược xuôi, lại vừa háo hức lần theo mùi hương tỏa ra từ căn bếp ấm cúng. Giáng sinh đối với người Ba Lan lại càng đặc biệt vì nó không chỉ là ngày lễ lớn nhất trong quốc giáo của nước này, mà còn là dịp người ta gác lại mọi bộn bề để quây quần bên bàn ăn cùng gia đình và những người thương yêu. Món ăn không thể thiếu trong mỗi dịp lễ Noel ở Ba Lan là súp barszcz czerwony đỏ rói, đậm đà từ củ dền tươi (tham khảo cách làm món này ở phần 4 (kèm link phần 4)). Ngoài ra, bàn tiệc Giáng sinh của người Ba Lan cũng ít khi thiếu vắng hai món súp vô cùng thơm ngon là súp nấm và súp cá chép.
Bữa ăn Giáng sinh không chỉ có mỗi gà tây, pierogi hay bánh ngọt! (Ảnh: London Local Service)
Grzybowa z Łazankami (súp nấm)
Săn hái nấm là một hoạt động ngoài trời rất phổ biến tại Ba Lan. Sau mỗi chuyến băng rừng, còn gì thú vị hơn khi bạn trở về nhà với một giỏ đầy nấm thơm nức? Ở Ba Lan có 5 loại nấm thường gặp là nấm mỡ trắng, nấm mỡ nâu, nấm sò, nấm mồng gà và nấm gan bò. Ngoài nấu súp, làm pate, nhúng bột rán, xào bơ thì người Ba Lan cũng rất thích ăn nấm muối dưa chua. Tuy nhiên, trong phạm vi bài viết này, chúng ta chỉ tập trung khám phá những món súp, trong đó có súp nấm Giáng sinh. Linh hồn của món ăn này là nấm gan bò (boletes). Đây cũng là loại thực phẩm được đánh giá rất cao vì thịt dày, mùi thơm và vị ngọt đậm hơn cả nấm hương.
Những cây nấm béo tròn nung núc là nguyên liệu chính cho món zupa grzybowa. (Ảnh: Ebay)
Để làm súp nấm Giáng sinh, ta cần những nguyên liệu sau:
- 100g nấm khô
- 2 lít nước
- 2 củ cà rốt
- 2 củ mùi tây
- 1/2 củ cần tây
- 1 cây tỏi tây (chỉ lấy ngọn xanh, không dùng bẹ trắng)
- 10 quả hồ tiêu đen
- 2 muỗng canh nước cốt chanh
- Muối, tiêu xay
- Mì Łazanki (có thể thay thế bằng mỳ quadretti của Ý)
- 2 muỗng canh lá mùi tây cắt nhỏ
Quá trình chuẩn bị bắt đầu từ đêm trước khi nấu súp. Trước tiên, ta rửa sơ nấm bằng nước lạnh, rồi ngâm trong bát nước ấm có đậy nắp để nấm giải phóng được tối đa mùi thơm. Nấm khô được ngâm qua đêm để nở đều. Lưu ý rằng nước ngâm nấm này rất ngọt và thơm, ta nên tận dụng làm nước dùng. Vì vậy, hãy cho toàn bộ nấm và nước ngâm nấm vào nồi dung tích lớn, rồi thêm 2 lít nước lạnh, đậy nắp và nấu ở mức lửa nhỏ nhất trong 25 phút cho đến khi nấm bắt đầu mềm. Trong khi nấu nấm, bạn nên tranh thủ gọt vỏ rau củ và cắt nhỏ. Khi nấm chín mềm, ta cho rau củ và hạt tiêu vào nồi rồi tiếp tục đun trong 30 phút nữa. Bạn hãy canh thời gian chừng 15 phút trước khi tắt nồi hầm nấm và rau củ để bắt đầu nấu mỳ łazanki. Nấu loại mỳ này cũng không khác gì so với mỳ Ý. Tuy nhiên, để mỳ đậm đà hơn, trong quá trình nấu, bạn nên thêm một chút muối và dầu ăn.
Súp nấm thơm lừng cho bữa tiệc Giáng sinh khó quên! (Ảnh: Moje Gotowanie)
Trước khi nêm nếm phần nước súp nấm, bạn cần lọc và để phần cái sang một bên. Ba loại gia vị rất đơn giản dùng để gia giảm là muối, tiêu và chanh. Bạn hãy thêm gia vị từ từ, vừa nêm vừa nếm thử cho đến khi hợp khẩu vị. Tiếp đến, bạn hãy cắt nấm theo chiều dọc (những cây nhỏ có thể để nguyên) rồi bỏ lại vào súp. Các loại rau củ còn lại không cần cho vào súp vì chúng đã tiết hết chất ngọt, không còn nhiều hương vị và dinh dưỡng. Nhưng nếu muốn, bạn có thể tái sử dụng chúng để làm patê hoặc nhân bánh. Một tô súp nấm Giáng sinh thường được phục vụ kèm mì ống łazanki, trang trí với lá mùi tây xắt nhỏ.
Zupa rybna z karpia (súp cá chép)
Cá chép là một loại thực phẩm rất phổ biến ở Việt Nam, nhưng ở Ba Lan, nó không thường xuất hiện trên bàn ăn. Thay vào đó, người dân Trung Âu quen thuộc hơn với cá hồi và cá minh thái (một loại cá tuyết) trong bữa ăn hàng ngày. Cá chép thường được để dành cho những bữa tối thịnh soạn, đặc biệt là ít khi vắng mặt trên bàn tiệc Noel. Loài cá nước ngọt này có rất nhiều xương dăm. Bù lại, chất thịt dai ngọt và hàm lượng calories thấp khiến nó trở thành một nguyên liệu nên đưa vào thực đơn ăn ngon-sống khỏe.
Ngoài nướng và nấu đông, cá chép có thể đem nấu súp cho tiệc Noel. (Ảnh: Woman Magazine)
Món súp cá chép không đòi hỏi quá cầu kỳ về nguyên liệu. Bạn chỉ cần chuẩn bị:
- 1 con cá chép
- 1 bó włoszczyzna (rau củ nấu súp)
- 2 củ khoai tây.
- 1 bó rau thì là
- 40ml nước chanh
- 5 quả allspice
- 4 lá nguyệt quế
- 2gr nghệ
- muối, tiêu
Bạn hãy bắt đầu sơ chế bằng việc rửa sạch bó włoszczyzna và khoai tây, gọt vỏ rồi cho vào nồi nước, đun trong khoảng 15-20 phút. Ở Ba Lan, chỉ cần vào siêu thị, bạn rất dễ tìm mua được những bó rau củ włoszczyzna vô cùng tiện lợi. Khi đun rau củ, nên cho luôn quả allspice và lá nguyệt quế vào để tăng hương vị của nước dùng. Sau đó, ta đem lọc riêng phần bã rau củ, đổ nước dùng vào một chiếc nồi lớn hơn.
Zupa rybna thực chất chính là món canh cá nấu chua kiểu Ba Lan. (Ảnh: Garneczki)
Tiếp đến là bước sơ chế cá. Đầu tiên, hãy chắc chắn rằng bạn đã làm sạch đầu cá (bỏ mắt, máu, bỏ mang). Cá chép đem đánh vảy, rửa sạch và cho cả con vào nồi nước dùng, đun nhỏ lửa trong 20-30 phút. Sau khi nấu xong, bạn hãy vớt cá, lọc lấy phần thịt rồi bỏ lại vào nồi nấu thêm 10 phút nữa. Vừa đun, ta nên vừa gia giảm thêm nước cốt chanh, muối và tiêu cho hợp khẩu vị. Trong thời gian chờ súp nấu xong, ta tranh thủ cắt hạt lựu rau củ đã ninh nhừ. Nhiều gia đình người Ba Lan thích cho thêm kem tươi vào súp, một số khác thì không. Tuy nhiên, bước hoàn thành món ăn với chút lá mùi tây tươi thì hiếm khi bị bỏ qua.
***Lưu ý: Cá chép có rất nhiều xương dăm, người ăn (đặc biệt là trẻ em) nên chú ý cẩn thận khi thưởng thức.
Có thể bạn cần!
