Khán giả yêu nhạc vẫn dành tặng cho những giọng ca nữ tài năng và có sức ảnh hưởng lớn mỹ từ 'diva'. Người ta thường nhắc tới các diva nhạc soul và pop như Aretha Franklin, Whitney Houston, Céline Dion hay Mariah Carey. Tuy nhiên, ít người biết rằng nguồn gốc danh xưng 'diva' thực ra vốn để chỉ các nữ danh ca của dòng nhạc opera.
Montserrat Caballé trong màn thể hiện Barcelona, ca khúc chủ đề Olympics 1982 (Ảnh: Reuters)
Đúng như sự cao quý của danh xưng này, các diva cực kỳ hiếm có khó tìm. Không phải thời nào và nơi nào cũng có diva thực thụ. Ngay cả trong thế giới mỹ diệu của âm nhạc cổ điển, nơi tài năng được coi trọng hơn cả, số diva 'xịn' cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay! Ngoài Maria Callas – nữ thần opera được đời đời ca tụng, sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc tới Montserrat Caballé. Nữ danh ca người Tây Ban Nha được tặng danh hiệu 'La Superba'. Cho đến nay, bà vẫn là cái tên cuối cùng bước vào ngôi đền của các diva cổ điển.
Maria Callas chỉ kỳ vọng vào một tài năng duy nhất, đó là Montserrat Caballé. (Ảnh: Discogs)
Montserrat Caballé sinh ra ngày 12 tháng 4 năm 1933 tại Barcelona, Tây Ban Nha. Bà có được một nền tảng phát triển nghệ thuật từ rất sớm. Mẹ của Caballé đã dạy con gái những kiến thức cơ bản về âm nhạc. Nhận thấy tài năng đặc biệt của cô bé Montserrat, năm 1944, một gia đình giàu có đã giúp đỡ cô dễ dàng được nhận học bổng học tại Nhạc viện hàng đầu tại Barcelona. Cũng chính gia đình hào phóng này đã hỗ trợ tài chính để cô bé theo đuổi việc học tại Nhạc viện vì gia cảnh của Montserrat vốn không mấy khá giả.
Diva người Tây Ban Nha đã đảm nhận vô số vai lớn nhỏ. (Ảnh: Pinterest)
Tại Nhạc viện, Montserrat Caballé được sự chỉ dạy của các giảng viên uy tín như Eugenia Kemmeny, Conchita Badía và Napoleone Annovazzi. Điều đặc biệt trong quá trình huấn luyện tại đây là Monserrat được yêu cầu chú trọng môn giáo dục thể chất. Chính điều này đã giúp bà có được một buồng phổi phi thường cho những màn trình diễn đỉnh cao sau này.
Trong đoạn kết vở diễn Don Carlos năm 1972, dù hát không mic, Caballé đã khiến khản giả New York sửng sốt khi tung một nốt B5 dài 16 giây với âm lượng siêu khổng lồ như âm thanh của một nữ thần, xuyên thủng dàn nhạc và làm lu mờ hoàn toàn giọng tenor Franco Corelli.
Năm 1975, ở cuối bản aria Signore Ascolta thuộc vở opera Turandot, Caballé đã thả một chuỗi pianissimo nhỏ li ti rồi đổ dồn âm lượng trong 21 giây khiến cả khán phòng bùng nổ. Làm được những điều này tất cả là nhờ quá trình rèn luyện nghiêm khắc, bền bỉ trong suốt những năm tháng theo học tại nhạc viện.
Bà được tặng danh hiệu La Superba. (Ảnh: The Arts Desk)
Debut năm 1950, nhưng phải đến năm 1965, Montserrat Caballé mới thực sự vụt sáng thành ngôi sao. Khi đó, danh ca Marilyn Horne gặp vấn đề và không thể diễn vở Lucrecia Borgia của Gaetano Donizetti như kế hoạch. Montserrat Caballé dù chỉ là người thay thế nhưng với màn trình diễn quá xuất sắc, bà đã gây chấn động nhà hát Carnegie Hall ở New York.
Ngày hôm sau, tờ New York Times đã đăng bài cho rằng Montserrat Caballé là sự tổng hòa của Maria Callas và Renata Tebaldi. Nên biết rằng diva Maria Callas được coi như nữ hoàng opera, người làm sống lại trường phái bel canto (hát đẹp) của dòng nhạc bác học. Sau này, chính Maria Callas cũng từng khẳng định rằng chỉ duy nhất Montserrat Caballé mới có thể kế thừa sự nghiệp sáng chói của bà trên sân khấu opera.
Montserrat Caballé và Luciano Pavarotti. (Ảnh: Platea Magazine)
Trong suốt thời đỉnh cao sự nghiệp, bà đã ghi dấu ấn đậm nét trong từng vở diễn. Trong số đó, không thể không kể đến những siêu phẩm như Turandot hay Norma. Nữ danh ca cũng được đánh giá là một giọng ca bền bỉ hiếm thấy. Dù từng đảm nhiệm vô số vai diễn, đến khi hơn 80 tuổi bà vẫn giữ được giọng hát ngọt ngào.
Bí quyết giữ giọng của Caballé là không cố kịch tích hóa, không gắng sức quá đà, cũng không trút hết ruột gan ra mà hát như Maria Callas. Diva người Tây Ban Nha tập trung và chau chuốt cho từng câu hát phải tinh tế nhất, đẹp nhất và hoa mỹ nhất có thể. Màn trình diễn aria Casta Diva kinh điển của Montserrat Caballé là minh chứng cho cái gọi là vẻ đẹp hoàn mỹ trong opera.
Montserrat Caballé và Marilyn Horne là một cặp song ca rất ăn ý. (Ảnh: East Wind)
Dù không được đánh giá cao về khả năng diễn xuất, Caballé lại sở hữu một chất giọng soprano đẹp đến khó tin bên cạnh nền tảng kỹ thuật thượng thừa. Giọng hát của Caballé khi thì mong manh phảng phất, lúc lại rền vang tráng lệ. Dù không sinh ra tại Ý, bà được đánh giá là có chất giọng Ý và lối phát âm Ý đẹp chuẩn mực.
Những ai yêu thích lối hát cảm xúc của Maria Callas, chất giọng dày dặn của Leontyne Price hay những nốt cao thần thánh của Joan Sutherland có thể cho rằng giọng hát của Caballé quá 'mềm mỏng'. Nhưng chính sự mềm mại, tròn trịa, nữ tính và sang trọng ấy đã làm nền tên tuổi của Caballé, khiến bà trở thành tượng đài chưa ai có thể kế vị.
Caballé + Mercury: màn kết hợp khó quên trong lịch sử âm nhạc. (Ảnh: Best TV News)
Đại danh ca Tây Ban Nha được coi là một trong những nữ ca sĩ vĩ đại nhất thế kỷ 20. Bà nhận được vô số những giải thưởng hàn lâm cao quý nhất trong suốt sự nghiệp đồ sộ của mình. Tầm vóc của Montserrat Caballé còn vượt ra khỏi hạng mục cổ điển. Thủ lĩnh ban nhạc Queen huyền thoại, Freddie Mercury coi bà là thần tượng.
Siêu sao người Anh cũng từng song ca với Montserrat Caballé trong 2 nhạc phẩm đình đám How Can I Go On và Barcelona (ca khúc chính thức của Olympics 1992). Việc một giọng ca thuần rock kết hợp với tiếng hát opera đầy tính hàn lâm là một ý tưởng có vẻ như điên rồ của Mercury nhưng hóa ra lại mang đến hiệu ứng vô cùng đáng kinh ngạc.
Không chỉ là người bạn, Freddie Mercury còn là fan bự của Montserrat Caballé. (Ảnh: Blogspot)
Sinh thời Freddie Mercury vốn là một siêu sao hạng A. Vậy mà khi đứng bên Montserrat Caballé, giọng ca Bohemian Rhapsody vẫn phải nhún nhường, dùng những lời lẽ hoa mỹ nhất để ca tụng bà. Thủ lĩnh nhóm Queen gọi Caballé là 'nữ hoàng', là 'siêu diva', và anh cũng tự nhận là fan bự nhất của nữ danh ca. Trong một bài phỏng vấn chung với diva người Tây Ban Nha, nam ca sĩ chia sẻ rằng:
Freddie Mercury luôn dành những lời có cánh cho Montserrat Caballé. (Ảnh: Pinterest)
“Montserrat Caballé thống trị cả khán phòng. Tôi đã thấy rất nhiều ngôi sao phải cố gắng để được chú ý nhưng Caballé làm được điều này một cách rất tự nhiên. Các diva opera giống như những nữ thần và Caballé cứ như một giấc mơ vậy!”. Caballé hỏi: "Con số yêu thích của anh là gì?" Freddie nói, "Số một." Caballé nghe vậy liền nói: "Thế từ giờ tôi gọi anh là Số Một của tôi nhé!", Freddie ngay lập tức đáp lại, "Vậy tôi sẽ gọi chị là siêu diva của tôi!" Thủ lĩnh nhóm Queen nói thêm: "Tôi yêu âm nhạc và cô ấy chính là âm nhạc!”
Montserrat Caballé và chồng – nam ca sĩ Bernabé Martí (Ảnh: Pinterest)
Về đời sống cá nhân, Montserrat Caballé kết hôn với giọng tenor Bernabé Martí vào năm 1964. Họ có với nhau hai con là Bernabé Martí Jr. và Montserrat Martí. Trong đó, cô con gái Montserrat Martí cũng nối nghiệp mẹ, trở thành một giọng nữ cao và có sự nghiệp khá nổi bật. Cô từng biểu diễn chung với người mẹ danh ca của mình trong nhiều sự kiện. Ngày 6.10.2018, Montserrat Caballé qua đời tại bệnh viện Sant Pau, Barcelona. Sự ra đi của bà để lại niềm tiếc thương trong lòng những khán giả yêu nhạc cổ điển. Nhiều trang báo đưa tin và gọi bà là người cuối cùng bước chân vào ngôi đền thiêng của các diva chính thống.
Có thể bạn cần!
