_Phần 1_
Âm nhạc dân gian là một phần quan trọng làm nên văn hóa truyền thống của mỗi đất nước. Dân ca là những bài hát không rõ tác giả nhưng có sức sống bền bỉ theo chiều dài lịch sử của mỗi dân tộc. Những bài hát này thường có giai điệu rất dễ nhớ cùng lối reo vần nhịp nhàng. Nội dung của các ca khúc thường gắn liền với hoạt động sản xuất và đời sống tinh thần của con người mỗi vùng miền. Tìm hiểu các làn điệu dân ca cũng là cách để tiến gần hơn đến văn hóa-đất nước-con người. Chúng ta hãy cùng lắng nghe 10 bài dân ca Ba Lan đặc sắc để thêm yêu đất nước Trung Âu xinh đẹp này. (Xem thêm: 10 bài hát tiếng Ba Lan hay nhất mọi thời đại)
Ảnh: Muzyka 7
Czerwone jagody (Quả mọng đỏ)
Đây là một ca khúc cổ nhưng lại truyền tải thông điệp rất hiện đại. Sắc đẹp không phải là thứ đáng quý nhất của người con gái. Đó phải là trái tim, là nhân cách của nàng. Nếu nàng lại không phải phụ thuộc tiền bạc vào bất cứ người con trai nào thì nàng đích thị là người con gái danh giá nhất. Nàng tiểu thư trong bài hát cũng nghĩ rằng mình cần phải xinh đẹp. Nhưng cuối cùng nàng đã biết trân trọng giá trị của bản thân. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: Camaro24
Dịch và trích lời:
Quả mọng đỏ rơi xuống nước
Người ta nói rằng em chẳng xinh…
Tuy không có nhan sắc,
Em chẳng quan tâm hay tỵ hiềm
Em có một trái tim thuần khiết,
và hẳn chàng trai nào cũng muốn cưới em làm vợ...
W moim ogródecku (Trong khu vườn của tôi)
Mượn cảnh vật, cây cối, chim muông để nói tâm tư của con người là lối nghệ thuật rất phổ biến trong các bài dân ca khắp thế giới. Bài hát W moim ogródecku cũng lấy hình tượng bông hoa hồng, cây hương thảo, hoa huệ và cánh đồng việt quất để bộc lộ nỗi lòng của đôi trai gái. Giai điệu của bài hát vô cùng sôi động, song ý tứ lại thật nhẹ nhàng. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: Folklorysta
Dịch và trích lời:
... Trái việt quất mọc trong vườn
Hãy nói cho tôi biết đi Maniusia, rằng em có còn trẻ?
Em trẻ trung như cánh đồng việt quất, hỡi em yêu!
Hoa huệ mọc trong vườn
Hãy nói với tôi đi, Maniusia, rằng em sẽ là của tôi ...
Wyjeżdżaj furmanie! (Rời đi, xe hàng!)
Ba Lan không hổ danh là quê hương của những thiên tài âm nhạc thế giới như Chopin hay Rubinstein. Đến cả một vụ cướp bóc cũng có thể thành một bài hát hay! Wyjeżdżaj furmanku có giai điệu hào sảng cực kỳ bắt tai, cùng ca từ ngạo nghễ. Bài dân ca của vùng Warmia khiến bất kỳ ai nghe thấy cũng muốn nhún nhảy theo. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: Wprost
Dịch và trích lời:
... Ngươi không đến đó được đâu!
Ngươi sẽ chẳng thể xuyên qua khu rừng hiểm trở này...
Này xe chở hàng kia, tiền đâu?
Không đưa ra đây là mất mạng ngay đấy! ...
Hej, szalała (Ơi nàng điên dại)
Bài dân ca vùng cao nguyên Ba Lan ca ngợi tấm chân tình của người con gái sơn cước. Nàng được biết bao chàng trai si mê, theo đuổi, nhưng nhất quyết cự tuyệt. Là vì trong tim nàng chỉ có một người, chàng trai mắt đen trong mộng của nàng mà thôi. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: Polska Tradycja
Dịch và trích lời:
...Ơi chú chim ác là
nhảy qua những hòn đá!
Ta yêu chàng trai này mà thôi
Chàng trai có đôi mắt huyền.
Ơi chú hươu
nhảy qua những hòn đá!
Bao chàng trai yêu ta
mà ta chẳng để tâm!
Lipka zielona (Cây đoạn xanh)
Đoạn lá nhỏ là một loài cây được trông phổ biến và rất quan trọng với nghề nuôi ong ở Ba Lan. Bài dân ca này mượn cây đoạn làm bối cảnh với ba anh em cùng tranh giành một người con gái. Chỉ một người trong số họ quan tâm đến nỗi buồn của nàng. Và nàng đã thổ lộ nỗi lòng cho chàng trai tinh tế này. Nàng bị ép gả cho người chẳng xứng đôi vừa lứa. Nhưng khi đã gặp được chân ái, nàng chủ động đề nghị được theo chàng. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: Sieradz Naszemiasto
Dịch và trích lời:
...Trên cây đoạn xanh lá nhỏ
Kìa ba anh em cãi cọ
Cô gái ấy sẽ chọn ai?
Một chàng nói: "Nàng là của ta!"
Chàng nọ đáp: "Mơ à?"
Chàng thứ ba hỏi: "Nàng ơi, tại sao mà buồn?"...
"Sao lại không buồn được đây?
Người ta bắt em lấy một ông già.
Chẳng nhiều thời giờ nói vào nói ra
Chỉ còn hai ngày Chúa nhật
Em nguyện được cùng chàng!"
(còn tiếp)
Mời bạn đọc thêm!
