Đến một đất nước mới, chẳng ai muốn trải qua cảm giác cô đơn, bị cô lập, không hòa nhập được với mọi người. Có bạn bè bản xứ, được họ mời tham gia các buổi tụ tập thì quả là thích. Thế nhưng, đến các cuộc vui như vậy mà không hòa vào được bầu không khí chung với mọi người thì còn gì là thú vị! Người Ba Lan rất thích ca hát. Họ có những bài hát thường xuyên được cất lên trong những dịp đặc biệt. OH! Ba Lan sẽ mách bạn 6 ca khúc 'quốc dân' để cùng nghêu ngao với những người bạn bản xứ nhé!
Ảnh: VSA
Góralu, czy ci nie żal? (Người miền cao, anh không hối hận ư?)
Người Ba Lan rất khoái uống rượu bia. Họ có nhiều loại vodka ngon và cũng nổi tiếng với tửu lượng vô địch. Trong các cuộc tụ tập, khi đã ngà ngà say, người Ba Lan thường ê a một khúc hát có điệu valse dập dìu và ca từ rất cảm động. Đó chính là bài hát Góralu, czy ci nie żal. Nghe ca khúc tại đây!
Ảnh: TVP
Bài hát lặp đi lặp lại câu hỏi một người đến từ vùng cao rằng liệu anh ta có hối tiếc khi ra đi, bỏ lại quê hương mình. Không chỉ được hát sau những chầu say bí tỉ, Góralu, czy ci nie żal còn là một ca khúc được các binh sĩ và hướng đạo sinh yêu thích. Tuy có tác giả cụ thể là nhà thơ Michała Bałuckiego, bài hát này vẫn được coi là dân ca Ba Lan. (Xem thêm: Người Ba Lan có thực sự thân thiện? Kỳ 1 & kỳ 2)
Dịch và trích lời:
Người miền cao ơi, anh không hối hận sao?
Rời bỏ đất tổ quê cha
Bỏ rừng vân sam, nhà gỗ và suối bạc [...]
Chàng miền cao ngắm núi ngắm non
Tay áo lau nước mắt
"Đành hy sinh núi non
Để đổi lại bánh mỳ, hỡi anh!" [...]
Người miền cao ơi, hãy về ngôi nhà gỗ
Cha già trong túp lều vò võ
Anh đi ngàn trùng, bỏ lại cha
Rồi người sẽ ra sao?[...]
Và chàng miền cao khóc như đứa trẻ
"Chắc tôi chẳng còn được gặp họ nữa!
Tôi phải hy sinh ông bà
Để đổi lại bánh mỳ, thưa anh!"
Kukułeczka (Chim cu gáy)
Đây là bài hát siêu phổ biến ở Ba Lan. Có thể nói là 99% người Ba Lan đều biết. Ban hợp ca quốc gia Mazowsze là những người khiến Kukułeczka trở thành bài hát 'quốc dân'. Mỗi khi có tour lưu diễn, Mazowsze thường trình diễn Kukułeczka bằng ngôn ngữ của đất nước sở tại. Nhờ đó mà bài hát đã vươn tầm thế giới, không ít khán giả quốc tế đã từng nghe bài hát này. Nếu có dịp tham dự một sự kiện văn hóa truyền thống Ba Lan, rất có thể bạn cũng sẽ được thưởng thức và đừng ngại hòa giọng với mọi người nhé. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: YouTube
Cũng như những tác phẩm dân gian nổi tiếng khác, Kukułeczka có nhiều dị bản và phiên bản. Ngoài Mazowsze, nhóm nhạc dân gian nổi tiếng Rokiczanka cũng có phiên bản Kukułeczka của họ. Bản của Rokiczanka có giai điệu và ca từ hoàn toàn khác nhưng không kém phần đặc sắc. Nghe phiên bản tại đây!
Sto lat (Trăm tuổi)
Hầu hết các nước trên thế giới đều hát Happy birthday mỗi dịp sinh nhật. Nhưng ở Ba Lan mà hát bài này thì thật chẳng hợp mốt tẹo nào! Người Ba Lan có bài hát sinh nhật của riêng họ là Sto lat như lời chúc sống lâu trăm tuổi. Đây cũng là bài hát tiếng Ba Lan đầu tiên mà hầu hết người nước ngoài đến đây đều thuộc lòng. Lý do là bởi nó cực kỳ dễ nhớ. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: GVB
Hầu như người ta chỉ hát đoạn đầu. Đoạn sau dài hơn có thể được hát trong một số tiệc sinh nhật của người lớn. Bạn chớ lo lắng, chỉ cần hát được đoạn sau đây là đã đủ vui cùng mọi người rồi!
Sto lat, sto lat
Niech żyje, żyje nam
Sto lat, sto lat,
Niech żyje, żyje nam,
Jeszcze raz, jeszcze raz,
Niech żyje, żyje nam,
Niech żyje nam!
W murowanej piwnicy (Trong hầm gạch)
Văn hóa dân gian miền núi rất được yêu thích tại Ba Lan. W murowanej piwnicy là một bài dân ca vùng cao cực kỳ phổ biến, thường thấy ở các buổi tiệc. Đặc biệt là rất nhiều trẻ em Ba Lan biết hát và nhảy theo ca khúc này. W murowanej piwnicy có ca từ tưng tửng, ngộ nghĩnh, rất phù hợp với các sự kiện suồng sã, vui nhộn. Nghe ca khúc tại đây!
Ảnh: YouTube
Dịch và trích lời:
Trong hầm gạch
Ba tên trộm nhảy múa
Chúng đòi ban nhạc chơi những bài thật hay
Hãy nhìn đôi chân chúng (mà ngưỡng mộ những điệu nhảy)
"Ta sẽ nhảy bất cứ khi nào có thể
Khổ nỗi ta có đôi chân vòng kiềng
Mỗi khi ta nhảy lên
Chúng lại càng vòng kiềng hơn!"
Laura i Filon (Laura và Filon)
Tiếp tục là một ca khúc đình đám khác làm nên tên tuổi của ban hợp ca Mazowsze. Có một thông tin thú vị là bài dân ca trữ tình này đã được nhà soạn nhạc thiên tài Chopin sử dụng làm chất liệu cho nhạc phẩm Fantazja A-dur na tematy polskie Op.13. Không nhiều người Ba Lan biết điều này dù Chopin là niềm tự hào của đất nước họ. Giai điệu đẹp u huyền tựa như một khúc hát ru, ca từ của Laura i Filon lại nói về một chuyện tình. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: YouTube
Dịch và trích lời:
Một tháng đã qua, những chú chó đã đi ngủ rồi
Ai đó vỗ tay trong rừng
Chắc là chàng Filon đang đợi ta
Như đã hẹn gặp bên cây sung dâu
Ta chẳng tết tóc cầu kỳ đâu!
Ta sẽ cột lại sơ sơ thôi
Kẻo đã muộn lắm rồi
Kẻo chẳng kịp gặp người thương …
Hej, sokoły! (Này chim ưng!)
Nếu là người yêu thích các hoạt động hướng đạo sinh hoặc cắm trại, bạn chắc chắn nên học bài hát này. Hej, sokoły là bản 'thánh ca' của các hướng đạo sinh và những người có tâm hồn phiêu lưu ở Ba Lan. Giai điệu khỏe khoắn, ca từ phóng khoáng, bài hát này sẽ khiến những hoạt động tập thể ngoài trời trở nên khí thế hơn rất nhiều. Nghe bài hát tại đây!
Ảnh: The String Crew
Dịch và trích lời:
...Hỡi chim ưng!
Bay qua non cao, rừng sâu, thung lũng
Chuông nhỏ rung lên
Thảo nguyên vang động
Trên đời có nhiều người con gái
Lại ở mãi tận Ukraine
Trái tim ta ở đó
Nơi có nàng dấu yêu...
Mời bạn đọc thêm!
