Stanisław Lem là một trong những nhà Khoa học viễn tưởng được kính trọng nhất thế kỷ qua. Các tác phẩm của nhà khoa học này đã được dịch ra 41 thứ tiếng và bán được hơn 27 triệu bản. Năm 1976, các tác phẩm của ông được nhiều người yêu thích và được đọc nhiều nhất trên thế giới. Sinh ra ở Lviv (Ukraina) năm 1921, ông sống ở Kraków (Ba Lan) từ năm 1946 và mất ở đó ngày 27.03.2006.
Stanisław Lem, Kraków, 1971, ảnh: Jakub Grelowski
Được học tập như một bác sĩ và nhà lý thuyết khoa học, ông sở hữu kiến thức chuyên môn về lý thuyết tiến hoá, toán học, robot, thiên văn học và vật lý, cũng như am hiểu sâu sắc về văn học và nhiều lĩnh vực khác. Sự nghiệp văn học của ông bắt đầu với các tạp chí định kỳ: Kuźnica, Tygodnik Powszechny, Nowy Świat Przygód. Trong Nowy Świat Przygód, tác phẩm khoa học viễn tưởng Człowiek z Marsza (Người đàn ông đến từ sao Hoả) đầu tiên của ông được đăng tải dài hạn.
Tác phẩm khoa học viễn tưởng đầu tiên của Stanisław Lem được đăng tải dài kỳ trên tạp chí. Hiện nay, tác phẩm này đã được xuất bản và được bán tại tất cả các cửa hàng sách tại Ba Lan và có bản dịch tiếng Anh (Nguồn: Pinterest)
Ông trở thành một “người đi tìm trí tuệ”, một triết gia, người đề xướng sự phát triển của khoa học và công nghệ. Là một bậc thầy về khoa học viễn tưởng, Stanisław Lem đã trình bày thế giới viễn tưởng được vẽ trong các tác phẩm của mình khác với thực tế trong khoa học viễn tưởng điển hình. Nhiều yếu tố trong thực tế được xây dựng theo cách để tạo ra ấn tượng về sự bình dị trong tương lai và thói quen hàng ngày.
Thành công ngoài mong đợi của The Astronauts - tác phẩm khoa học viễn tưởng đầu tiên của ông được xuất bản dưới dạng sách, đồng nghĩa với việc nhà văn này quyết định một lần và mãi mãi cống hiến hết mình cho khoa học viễn tưởng.
Khác với Człowiek z Marsza là tác phẩm khoa học viễn tưởng đầu tiên của ông được đăng tải dài kỳ trên tạp chí, The Astronauts là tiểu thuyết khoa học đầu tiên của ông được xuất bản. (Nguồn: Pinterest)
Các tình tiết trong tiểu thuyết của ông luôn mang ý nghĩa tích cực và hài hước, phù hợp với nhiều phong cách và quy ước văn học khác nhau. Mặc dù rất giàu các chi tiết triết học, nhưng tiểu thuyết của Stanisław Lem luôn hấp dẫn và hồi hộp. Câu chuyện của nhân vật trong tác phẩm (cho dù là con người hay robot) đều thu hút người đọc bằng những xúc cảm bắt nguồn từ sự tiếp xúc thực sự với nhân vật.
Stanisław Lem, 1975 (Nguồn: Aleksander Jałosiński)
Mới đầu, tiểu thuyết của ông đậm hướng lạc quan. Sau đó, những năm 1960, Stanisław Lem đã tạo ra những tác phẩm liên quan nhiều nhất đến khoa học viễn tưởng. Theo thời gian, trọng tâm công việc của ông ngày càng chuyển hướng sang các bài luận và những suy xét triết học. Không thể không kể đến các tiểu thuyết như “Return from the Star” (1961), “Solaris” (1961), “The Invincible” (1964), “His Master Voice” (1968) và cuối cùng là Tales of Pirx the pilot (1968). Năm 1987, Fiasco là cuốn tiểu thuyết cuối cùng của ông.
Cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng cuối cùng của Stanisław Lem (Nguồn: Pinterest)
Vào những ngày cuối đời, Stanisław Lem làm việc như một nhà báo chuyên mục. Sự kiện cuối cùng của dự án “Lem in Madrid” là “Buổi chiều tuyệt vời” - một buổi chiếu những bộ phim tuyệt vời dựa trên văn xuôi của Stanisław Lem, trong Liên hoan phim Ba Lan lần thứ 2 tại Madrid.
Hình ảnh phim chuyển thể từ văn xuôi của Stanisław Lem (Nguồn: Pinterest)
Stanisław Lem - đại diện hàng đầu của khoa học viễn tưởng, triết gia, nhà tương lai học và nhà tiểu luận người Ba Lan. Ông đã có những cuốn tiểu thuyết hiện thực và văn bản châm biếm xã hội thật xuất sắc, được nhiều người yêu thích. Một số tác phẩm khoa học viễn tưởng của ông nay đã được chuyển thể thành phim, đôi khi chúng ta xem rồi mà không nhận ra đó!
Có thể bạn chưa biết: