Hoa hướng dương là một hình tượng phổ biến trong văn hóa và nghệ thuật. Danh họa Vincent van Gogh lấy hoa hướng dương làm nguồn cảm hứng cho loạt tranh bất hủ. Những câu chuyện về cuộc sống lấy hoa hướng dương làm phép ẩn dụ cho tinh thần lạc quan và tích cực. Những cánh đồng hoa hướng dương bạt ngàn luôn là bối cảnh được giới nhiếp ảnh săn lùng. Ở đất nước Ukraine, hướng dương không phải là một loài hoa đơn thuần, mà đó là cả văn hóa của một đất nước và là nguồn sống cho con người.
Ảnh: Laidback Gardener
Nguồn gốc quốc hoa
Hướng dương được phiên âm từ tiếng Ukraine là sunyashniki. Được người dân Ukraine trân quý và trồng với số lượng lớn trên khắp miền trung của đất nước, hoa hướng dương có giá trị văn hóa và thực tiễn to lớn. Dù đóng vai trò quan trọng trong cảnh quan và nền kinh tế của Ukraine, hoa hướng dương không phải là một loài cây bản địa của đất nước này. Thậm chí, chúng hoàn toàn không có nguồn gốc từ châu Âu. Theo nhiều tài liệu nghiên cứu, hướng dương có nguồn gốc từ Bắc Mỹ. Ban đầu, loài thực vật này được các bộ lạc da đỏ ở thuần hóa khoảng 3000 năm trước. Với đặc tính sinh trưởng mạnh, những cánh đồng hướng dương dễ dàng lan rộng lên cả phía Bắc (nay là Canada) và xuống phía Nam (nay là Mexico).
Ảnh: Brian Hathcock
Sau đó, những hạt giống đã được nhập khẩu đến châu Âu. Người dân Ukraine lúc đó rất tò mò khi tiếp nhận hạt giống và bắt đầu chăm sóc loài cây mới này. Theo nhiều chuyên gia, hoa hướng dương trở nên phổ biến ở Ukraine nhiều phần là vì lý do tôn giáo. Nhà thờ Chính thống giáo cấm sử dụng bơ động vật hoặc mỡ lợn trong suốt Mùa Chay. Đây là lý do thúc đẩy người dân tìm một nguồn chất béo khác thay thế. Dầu hướng dương vì vừa có nguồn gốc thực vật lại vừa là một nguồn chất béo hoàn toàn mới nên không có trong danh sách những thứ đồ cấm. Do đó, từ giữa thế kỷ 18, nông dân ở Ukraine đã bắt đầu mở rộng canh tác trên các cánh đồng hoa hướng dương để cung cấp dầu cho Mùa Chay.
Đóng góp lớn cho nền kinh tế
Ảnh: Garden Zeus
Theo thời gian, người ta ngày càng nhận ra hoa hướng dương là một loại cây trồng không chỉ đẹp mà còn cực kỳ hữu ích. Dầu hướng dương là một thực phẩm thiết yếu trên toàn thế giới. Hạt hướng dương cũng là một món ăn nhẹ cực kỳ phổ biến. Theo thống kê, 70% sản lượng hạt cho dầu ở Ukraine đến từ các cánh đồng hướng dương. Quốc gia này cũng đứng đầu về sản lượng hạt hướng dương khi cung cấp tới 25% nhu cầu trên toàn thế giới. Xuất khẩu hạt và dầu hướng dương là hoạt động đóng góp hàng tỷ đô-la mỗi năm vào nền kinh tế Ukraine.
Ảnh: UNIAN
Hoa hướng dương sinh trưởng đặc biệt tốt ở Ukraine, đặc biệt là ở những vùng canh tác có loại đất đen phì nhiêu, màu mỡ. Đặc trưng của loài hoa này là hướng động theo mặt trời. Hoa và lá đều quay về hướng Đông vào buổi sáng và hướng Tây khi mặt trời lặn. Do vậy, ở Ukraine, hoa hướng dương là biểu tượng cho vầng mặt trời. Ukraine là một quốc gia nơi người dân chủ yếu theo đạo Thiên chúa, nhưng trong thời kỳ tiền Thiên chúa giáo, mặt trời mới là thực thể nhiều người Slavic tôn thờ.
Biểu tượng hòa bình và phi hạt nhân hóa
Ảnh: TIME
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc năm 1991, Ukraine vẫn còn lại một kho vũ khí hạt nhân lớn. Số vũ khí hạt nhân mà Ukraine sở hữu khi đó đứng thứ 3 trên thế giới. Tuy nhiên, quốc gia này đã chọn con đường phi hạt nhân hóa, tôn trọng Hiệp ước của Liên hợp quốc về việc không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Các bộ trưởng quốc phòng Ukraine, Hoa Kỳ và Nga đã trồng hoa hướng dương tại buổi lễ năm 1996 ở một căn cứ tên lửa của Ukraine để kỷ niệm sự kiện quốc gia này thực hiện phi hạt nhân hóa. Một trong những điều kiện để Ukraine từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình là nhận được sự tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ từ Mỹ, Nga và các nước khác.
Ảnh: AL Monitor
Đáng tiếc là Nga và Ukraine đã có nhiều xung đột kể từ đó. Phía Nga đã bội ước khi liên tục chiếm cứ lãnh thổ Ukraine và đỉnh điểm là cuộc xâm lược Ukraine bắt đầu vào tháng 2 năm 2022. Mặc dầu vậy, hoa hướng dương vẫn được lấy làm biểu tượng cho hy vọng về hòa bình trong tương lai.
Quan điểm này được ủng hộ rộng rãi bởi sự xuất hiện của hoa hướng dương trên các biểu ngữ phản đối chiến tranh. Hình ảnh này cũng đã được tổ chức phi lợi nhuận của Hoa Kỳ có tên Hướng dương hòa bình sử dụng. Tổ chức đã quyên góp tiền để cung cấp vật tư y tế hỗ trợ người dân Ukraine từ năm 2015, kể từ những ngày Nga xâm lược vùng Donbas của Ukraine.
Biểu tượng cho sự kiên cường của người Ukraine
Ảnh: USA Today
Cách đây không lâu, một video đã nhanh chóng lan truyền trên mạng. Trong đoạn video, một phụ nữ Ukraine đã hiên ngang đối mặt với người lính Nga khí giới đầy mình. Bà đưa cho người lính Nga một nắm hạt hướng dương và nói "Hãy cất vào trong túi! Để khi anh tử trận thì hoa hướng dương sẽ mọc!" Đoạn clip đã được cộng đồng mạng truyền tay nhau và nhanh chóng trở thành nguồn cảm hứng lớn. Hình ảnh những bông hoa hướng dương đã xuất hiện trên toàn thế giới và trên internet để thể hiện sự ủng hộ đối với người dân Ukraine.
Ảnh: Firstpost
Không chỉ là biểu tượng ngoan cường của dân tộc, hoa hướng dương còn được sử dụng làm cầu nối giữa Ukraine và quốc tế. Để hỗ trợ tài chính cho người dân Ukraine, các nghệ sĩ ở Texas và Ohio cam kết quyên góp số tiền thu được từ triển lãm nghệ thuật chủ đề hoa hướng dương của họ cho các tổ chức nhân đạo giúp đỡ Ukraine.
Quỹ gây được từ một cuộc thi trồng hoa hướng dương ở Cornwall, Anh dự kiến sẽ được sử dụng để cung cấp thuốc men cho Ukraine. Tổ chức Hướng dương Hòa bình ở Boston đã và đang quyên góp tiền để gửi những ba lô đầy vật dụng y tế tới Ukraine. Ngoài ra, những quốc gia khác cũng đang hỗ trợ từng ngày bằng nhiều cách để hòa bình sớm trở lại trên đất nước hoa hướng dương.
Có thể bạn cần!
