Hoa hướng dương là một hình tượng phổ biến trong văn hóa và nghệ thuật. Nhiều câu chuyện cuộc sống lấy hoa hướng dương làm phép ẩn dụ cho tinh thần lạc quan, tích cực. Ở đất nước Ukraine, hướng dương không phải là một loài hoa đơn thuần. Hướng dương Ukraine cả một biểu tượng văn hóa và con người nơi đây.
Nguồn gốc quốc hoa
Hướng dương được phiên âm từ tiếng Ukraine là sunyashniki. Loài cây này được người dân Ukraine trân quý và trồng trên khắp miền trung đất nước. Hoa hướng dương có ý nghĩa văn hóa và giá trị thực tiễn lớn. Hướng dương Ukraine đóng vai trò rất quan trọng trong kinh tế đất nước. Tuy nhiên, hoa hướng dương không phải loài thực vật bản địa. Thậm chí, chúng còn không có nguồn gốc từ châu Âu.
Theo nhiều tài liệu nghiên cứu, hướng dương có nguồn gốc từ Bắc Mỹ. Loài cây này được các bộ lạc da đỏ thuần hóa khoảng 3000 năm trước. Sinh trưởng mạnh, hướng dương lan rộng ra cả phía Bắc (nay là Canada) và Nam (nay là Mexico).
Sau đó, những hạt giống được nhập khẩu đến châu Âu. Người Ukraine lúc đó rất tò mò giống cây hướng dương. Họ bắt đầu chăm sóc loài cây mới này. Hướng dương trở nên phổ biến ở Ukraine nhiều phần là do tôn giáo. Nhà thờ khi đó cấm dùng bơ động vật và mỡ lợn suốt Mùa Chay. Vì vậy, người dân đã tìm tòi để cho ra nguồn chất béo thay thế.
Dầu hướng dương hoàn toàn có nguồn gốc thực vật. Đó lại vừa là một sản vật hoàn toàn mới nên không có trong danh sách đồ cấm. Do vậy, từ giữa thế kỷ 18, nông dân Ukraine đã bắt đầu mở rộng canh tác. Những cánh đồng hướng dương đã cung cấp đủ dầu cho Mùa Chay.
Đóng góp lớn cho nền kinh tế
Theo thời gian, người ta ngày càng nhận ra hoa hướng dương là cây trồng hữu ích. Dầu hướng dương là một thực phẩm thiết yếu trên toàn thế giới. Hạt hướng dương cũng là một món ăn nhẹ cực kỳ phổ biến. Theo thống kê, 70% sản lượng hạt cho dầu ở Ukraine đến từ hướng dương. Ukraine cũng đứng đầu về sản lượng hạt hướng dương. Quốc gia này cung cấp 25% nhu cầu dầu hướng dương của thế giới. Xuất khẩu hạt và dầu hướng dương là hoạt động đóng góp hàng tỷ đô-la mỗi năm vào nền kinh tế Ukraine.
Hoa hướng dương sinh trưởng rất nhanh ở Ukraine. Chúng đặc biệt ưa những vùng đất đen phì nhiêu, màu mỡ. Đặc trưng của loài hoa này là hướng động theo chu kỳ mặt trời. Hoa và lá đều quay về hướng Đông vào buổi sáng và hướng Tây khi mặt trời lặn. Do vậy, hướng dương Ukraine là biểu tượng cho ánh mặt trời. Ukraine là một quốc gia nơi người dân chủ yếu theo đạo Thiên chúa. Nhưng thời kỳ tiền Thiên chúa giáo, mặt trời mới là thực thể nhiều người Slavic tôn thờ.
Biểu tượng hòa bình và phi hạt nhân hóa
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc năm 1991, Ukraine vẫn còn lại một kho vũ khí hạt nhân lớn. Số vũ khí hạt nhân mà Ukraine sở hữu khi đó đứng thứ 3 trên thế giới. Tuy nhiên, quốc gia này đã chọn con đường phi hạt nhân hóa. Họ tôn trọng Hiệp ước của Liên hợp quốc về không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Bộ trưởng quốc phòng Ukraine, Hoa Kỳ và Nga đã trồng hoa hướng dương tại buổi lễ năm 1996. Sự kiện diễn ra ở một căn cứ tên lửa của Ukraine để kỷ niệm quốc gia này phi hạt nhân hóa. Một trong những điều kiện để Ukraine từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình là nhận được sự tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ từ Mỹ, Nga và các nước khác.
Đáng tiếc là Nga và Ukraine đã có nhiều xung đột kể từ đó. Phía Nga đã bội ước khi liên tục chiếm cứ lãnh thổ Ukraine. Đỉnh điểm là cuộc xâm lược Ukraine bắt đầu vào tháng 2 năm 2022. Mặc dầu vậy, hoa hướng dương vẫn được lấy làm biểu tượng cho hy vọng về hòa bình trong tương lai.
Quan điểm này được ủng hộ rộng rãi bởi sự xuất hiện của hoa hướng dương trên các biểu ngữ phản đối chiến tranh. Hình ảnh này cũng đã được tổ chức phi lợi nhuận của Hoa Kỳ có tên Hướng dương hòa bình sử dụng. Tổ chức đã quyên góp tiền để cung cấp vật tư y tế hỗ trợ Ukraine từ năm 2015, kể từ những ngày Nga xâm lược vùng Donbas.
Biểu tượng cho sự kiên cường của người Ukraine
Cách đây không lâu, một video đã nhanh chóng lan truyền trên mạng. Trong đoạn video, một phụ nữ Ukraine đã hiên ngang đối mặt với người lính Nga khí giới đầy mình. Bà đưa cho người lính Nga một nắm hạt hướng dương và nói "Hãy cất vào trong túi! Để khi anh tử trận thì hoa hướng dương sẽ mọc!" Đoạn clip được cộng đồng mạng truyền tay nhau và trở thành nguồn cảm hứng lớn. Hình ảnh những bông hoa hướng dương đã xuất hiện trên toàn thế giới và trên internet để thể hiện sự ủng hộ đối với người dân Ukraine.
Không chỉ là biểu tượng ngoan cường của dân tộc, hoa hướng dương còn được sử dụng làm cầu nối giữa Ukraine và quốc tế. Để hỗ trợ tài chính cho người dân Ukraine, các nghệ sĩ ở Texas và Ohio cam kết quyên góp số tiền thu được từ triển lãm nghệ thuật chủ đề hoa hướng dương của họ cho các tổ chức nhân đạo giúp đỡ Ukraine.
Quỹ gây được từ một cuộc thi trồng hoa hướng dương ở Cornwall, Anh dự kiến sẽ được sử dụng để cung cấp thuốc men cho Ukraine. Tổ chức Hướng dương Hòa bình ở Boston đã và đang quyên góp tiền để gửi những ba lô đầy vật dụng y tế tới Ukraine. Ngoài ra, những quốc gia khác cũng đang hỗ trợ từng ngày bằng nhiều cách để hòa bình sớm trở lại trên đất nước hoa hướng dương.
Có thể bạn cần!