Những series truyện tranh đình đám của Mỹ và Nhật Bản hẳn đã rất quen thuộc. Nhiều nhân vật truyện tranh đã trở nên nổi tiếng và trở thành những biểu tượng văn hóa như Spider-man, Pokémon, Doraemon hay Dragon Balls,… Dù không quá nổi bật, Ba Lan vẫn có những series truyện và hoạt hình đặc sắc. Trong số những tác phẩm cùng thể loại, Tytus, Tomek và A'Tomek của cố tác giả Henryk Jerzy Chmielewski (Papcio Chmiel) nổi lên như một hiện tượng có sức ảnh hưởng lớn tới văn hóa đại chúng Ba Lan.
Ảnh: Empik
Những chuyến phiêu lưu
Series của Papcio Chmiel kể về hành trình phiêu lưu kỳ thú của hai chàng hướng đạo sinh Romek và A'Tomek cùng chú tinh tinh Tytus. Bộ truyện khắc họa cuộc sống thực nhưng sự ra đời của Tytus có phần màu nhiệm. Một ngày nọ, bên bàn làm việc, Papcio Chmiel đang 'ủ mưu' xem làm thế nào để trở thành một tác giả nổi tiếng thì vô ý làm đổ lọ mực xuống sàn. Thấy vết mực đổ giống hình một con khỉ, ông thêm chỗ này một nét chỗ kia một nét. Và "boom!". Tytus ra đời từ nét vẽ cực ảo của Papcio.
Ảnh: Komiks Baza
Ban đầu, Tytus chẳng khác nào một con khỉ phá làng phá xóm. Nhưng nhờ sự dạy dỗ của Romek và A'Tomek, Tytus dần học cách làm người. Mặc dầu vậy, chú ta vẫn là tinh tinh nên trong quá trình học làm người và tham gia phiêu lưu cùng hai anh bạn, nó đã gây ra không ít tình huống khôi hài.
Không đơn thuần là những mẩu truyện hài hước
Tytus, Romek i A'Tomek được cả độc giả lẫn giới phê bình đánh giá tích cực. Truyện giàu tính giải trí kết hợp yếu tố văn hóa, khoa học và lịch sử. Các thông điệp xã hội được lồng ghép rất khéo léo vào từng tập truyện. Độc giả sẽ dễ dàng nhận ra trong truyện những chất liệu lịch sử như việc người Ai Cập xây kim tự tháp, các danh họa nổi tiếng thế giới, cuộc khởi nghĩa Warszawa, Liên Xô phóng vệ tinh Sputnik, quyền lực của giới tài phiệt hay Ba Lan gia nhập NATO.
Ảnh: Allegro Archiwum
Truyện cũng thể hiện óc tưởng tượng khoa học tài tình của Papcio. Những phát minh trong Tytus, Romek i A'Tomek chẳng hề kém cạnh kho bảo bối của Doraemon. Một số lời 'tiên tri' trong truyện đã trở thành sự thật như sự ra đời hệ thống tàu điện ngầm của Ba Lan hay sự phát triển mạnh mẽ của Internet. Không chỉ nhằm mục đích giáo dục, bộ truyện còn là nơi tác giả thể hiện ước vọng về một xã hội Ba Lan tiên tiến, phát triển phồn thịnh trong tương lai.
Ảnh: Docer
Người lớn yêu thích Tytus, Romek i A'Tomek vì tính giáo dục cao, trẻ em cũng say mê series ngộ nghĩnh, hài hước này. Không thực sự mềm mại khi khắc họa các nhân vật người, nhưng nét bút bờm xờm và phóng đại của Papcio khiến nhiều loài vật trong truyện trở nên vô cùng bá đạo. Nhiều mảng miếng hài trong truyện đã thành kinh điển. Như khi bộ ba đi sơn tường thuê, bà chủ nhà chê ỏng chê eo, đòi đổi hết lớp sơn màu nọ đến lớp lớp sơn màu khác cho đến lúc căn phòng co lại còn bé tí.
Từ những ngày đầu cho đến nay
Ngày 22 tháng 10 năm 1957, tạp chí Świat Młodych đăng kỳ đầu tiên của loạt truyện tranh Tytus, Romek i A'Tomek. Năm 1966, tập đầu tiên của bộ sách truyện cùng tên đã được xuất bản. Bộ truyện thành công ngoài sức tưởng tượng. Hơn 11 triệu bản đã được tiêu thụ cho đến nay. Từ năm 1957 cho đến 2008, 31 tập truyện đã làm say mê nhiều thế hệ độc giả Ba Lan. Sức ảnh hưởng của Tytus, Romek i A'Tomek đã lan rộng sang cả lĩnh vực phim ảnh và trò chơi điện tử với nhiều sản phẩm ăn theo.
Ảnh: TVSFA
Từ năm 1989, một số tập phim hoạt hình đã được sản xuất. Tuy nhiên, phiên bản hoạt hình của Tytus, Romek i A'Tomek không thực sự được đánh giá cao vì lối kể chuyện có phần rườm rà hơn tác phẩm gốc. Bản thân cha đẻ của loạt truyện tranh cũng tỏ ra không thích phiên bản hoạt hình này. Ông cho rằng phim đã khiến chú tinh tinh Tytus của ông bớt đáng yêu đi nhiều.
Ảnh: Fawn Warden
Các sản phẩm ăn theo series Tytus, Romek i A'Tomek vẫn được sản xuất cho đến tận ngày nay. Năm 2023, EGoFILM sẽ chính thức tiến hành dự án đưa bộ ba lí lắc ngày nào trở lại màn ảnh. Xưởng phim này hứa hẹn sẽ tạo ra những câu chuyện lôi cuốn. Với những khán giả lớn tuổi, đây sẽ là dịp mua tấm vé trở về tuổi thơ, mở ra cả một bầu trời kỷ niệm.
Các nhân vật chính
Ảnh: Komiks Baza
Chú tinh tinh Tytus de Zoo: sinh ra từ vết mực đổ của Papcio, chú được Romek và A'Tomek nuôi dạy rồi cho gia nhập nhóm phiêu lưu cùng họ. Tytus thông minh và giống người hơn những con tinh tinh thông thường. Chú ta rất dũng cảm, tốt bụng và sáng tạo, nhưng đôi khi tỏ ra phá phách.
Romek: luôn đi cùng A'Tomek. Cậu cao kều, gầy nhom với kiểu tóc lãng tử. Tuy nghịch ngợm và nổi loạn nhưng đôi khi Romek tỏ ra khá nhát gan.
A'Tomek: là cặp bài trùng với Romek. Cậu mập lùn, khá thông minh, có khả năng lãnh đạo tuy đôi lúc hơi tự phụ. A'Tomek là trưởng nhóm của bộ ba phiêu lưu.
Giáo sư T.Alent: là một nhà khoa học lập dị. Các phát minh tiên tiến của ông giúp ích nhiều cho Titus, Romek và A'Tomek trong những cuộc phiêu lưu.
Papcio Chmiel: là phiên bản truyện tranh của chính tác giả. Ông tình cờ tạo ra Tytus từ vết mực đổ. Papcio thường xuất hiện trong truyện để giúp đỡ cho nhóm bạn Tytus, Romek và A'Tomek.
Cha đẻ của một huyền thoại
Ảnh: RMF 24
Henryk Jerzy Chmielewski (nghệ danh Papcio Chmiel) sinh ngày 7.6.1923 tại thủ đô Warszawa. Thời trẻ, ông từng tham chiến trong cuộc nổi dậy Warszawa. Sau chiến tranh, Chmielewski phục vụ trong Quân đội Ba Lan ở vị trí pháo binh. Sau đó, ông bắt đầu làm nghệ thuật. Năm 1947, ông đã có cho mình tác phẩm truyện tranh đầu tiên.
Ảnh: Pinterest
10 năm sau, Papcio Chmiel đã bắt tay vào sáng tác một series mới về hai cậu bé Romek – A'Tomek và chú tinh tinh Tytus. Chính ông lúc đó cũng không ngờ rằng bộ truyện tranh này sẽ trở thành bất hủ, đưa tên tuổi của mình lên đỉnh cao sự nghiệp. Papcio Chmiel đã nhiều lần được vinh danh và trao tặng giải thưởng vì những đóng góp to lớn cho văn hóa-nghệ thuật nước nhà. Ông mất ngày 21.1.2021, hưởng thọ 97 tuổi, yên nghỉ tại nghĩa trang Bródno. Sau khi ông qua đời, nghệ danh của ông đã được đặt tên cho một con phố (ul. Papcia Chmiela) tại Słubice.
Có thể bạn cần!