Kỳ 3: CÁ MẬP THỐI ICELAND
Iceland là một quốc gia có bề dày lịch sử và văn hóa lâu đời. Ngoài âm nhạc, đất nước này còn gây ấn tượng mạnh với nền ẩm thực độc đáo, lôi cuốn. Tuy nhiên, có một món ăn của miền băng đảo có thể khiến 9/10 du khách cảm thấy e sợ. Chỉ cần nhìn và ngửi mùi hương 'nồng nàn' của thứ đặc sản này, bạn cũng sẽ phải toát mồ hôi khi định nếm thử. Món ăn mà chúng ta 'vinh danh' kỳ này chính là Hákarl hay món thịt cá mập thối truyền thống của Iceland.
Cá mập thối – đặc sản ít người dám thử khi đến Iceland (Ảnh: Guitariste)
Nguyên liệu chính của Hákarl là loài cá mập Greenland dài tối thiểu 6.5m, nặng trung bình 1 tấn và có thể sống tới 500 năm! Bạn có thể thắc mắc rằng tại sao người Iceland không chế biến cá mập theo cách thông thường mà cứ phải để thối mới chịu. Lý do là bởi thịt của chúng có độc, không thể chế biến ngay được. Món này khởi nguồn từ thời đại Vikings.
Thời xưa, cá mập vốn chỉ được khai thác để lấy mỡ nhưng vì tình trạng thiếu thốn lương thực, người xưa đã tìm cách tận dụng được nguồn thịt dồi dào từ chúng. Có một vấn đề là thịt cá mập Greenland tươi khá độc hại. Độc tính này là do chất trimethylamine oxide (TMAO) trong các mô thịt, giúp cá mập ổn định các enzym và protein cấu trúc giúp chúng chống lại tác động tiêu cực của môi trường sống giá lạnh khắc nghiệt và áp suất nước cao.
Những con cá mập Greenland có kích thước 'khủng' và sống đến hàng thế kỷ. (Ảnh: Awesome Ocean)
Thuở ban đầu, việc làm món cá mập thực sự rất cầu kỳ, trải qua vô số công đoạn và tốn rất nhiều thời gian. Qua nhiều thế kỷ, những kinh nghiệm tích lũy được đã giúp người Iceland tinh giản quá trình làm Hákarl. Sau khi được xử lý, cá mập tuy vẫn khó ngửi nhưng thực ra là đã dễ ăn hơn rất nhiều. Thịt cá mập tươi vừa xơ vừa dai nhách lại có mùi khá khủng khiếp. Chưa kể độc tố trong thịt cá tươi có thể khiến một người bị ngộ độc trong vài ngày nếu bất chấp ăn thử.
Thịt cá mập sau khi sơ chế phải được chôn và phơi trong nhiều tháng.(Ảnh: Food Pova)
Cá mập vừa bắt sẽ phải bỏ đầu và ruột vì đây là những phần phân hủy và sản sinh chất độc nhanh nhất. Sau khi sơ chế, cá được chôn trong hố cát, nén bằng những sỏi đá nặng trong 4-6 tháng. Bằng cách này, những chất lỏng 'gây buồn nôn' trong thịt cá sẽ bị ép ra ngoài và thấm vào đất cát nhanh hơn. Bước cuối cùng là cắt thịt cá mập đã chôn đủ thời gian thành những tảng dài và dày, treo lên rồi phơi trong 3-4 tháng nữa.
Kho phơi lủng lẳng những tảng Hákarl mốc meo, bốc mùi. (Ảnh: Pinterest)
Từng miếng Hákarl lớn lại được treo trên các thanh gỗ đầy những mảng mỡ lâu ngày bám lại nên trông khá đáng sợ. Khi thịt và da cá mập đã chuyển sang màu nâu giòn, món Hákarl đã sẵn sàng để thưởng thức. Thông thường, người Iceland không ăn lớp da cá. Thịt được xắt thành miếng vuông nhỏ, có thể ăn trực tiếp hoặc thêm Brennivín (một loại rượu aquavit của Iceland). Bằng cách này, mùi khai được át bớt và Hákarl sẽ dễ nuốt hơn.
Sau khi được cắt ra thì Hákarl trông cũng không đến nỗi khủng khiếp. (Ảnh: Wanderlusty)
Cho dù vậy, không phải ai cũng dám nếm thử đặc sản 'nặng đô' của Iceland. Nhiều người mô tả mùi hương 'ngạt ngào' tỏa ra từ hákarl là 'bản giao hưởng' giữa mùi khai, mùi hăng của tất cả những loại pho mát khó ngửi nhất nhất và cả mùi…thịt phân hủy. Đối với phần lớn du khách ghé thăm Iceland, Hákarl không phải một món ngon để thưởng thức mà giống như một thử thách ẩm thực thú vị. Những người nuốt trôi món này có cảm nhận chung là nó khá giống pho mát xanh (một loại pho mát vốn đã khó ngửi) nhưng có mùi khai nồng và khó chịu hơn rất nhiều.
Hákarl có thể ăn ngay hoặc đưa đẩy thêm bằng rượu Iceland. (Ảnh: Fine Dining Lovers)
Thực ra, khá là khó để mô tả chính xác mùi vị của Hákarl bởi vì nó không giống hẳn với bất kỳ món ăn nào bạn đã và sẽ trải nghiệm. Bạn phải tự mình nếm thử để có cảm nhận của riêng mình về món ăn kỳ dị này. Thêm một mẹo để thử món này lần đầu trót lọt đó là chỉ ăn khi Hákarl đã được cắt và bịt mũi.
Hákarl khi đã cắt miếng có màu trắng ngà, mềm mịn, và trông 'có cảm tình' hơn nhiều. Nhiều thực khách chia sẻ kinh nghiệm rằng lần đầu tiên ăn thử Hákarl, bạn chỉ cần bịt mũi làm liều trên là sẽ cảm nhận được hương vị mềm và ngọt rất độc đáo của món ăn này. Nếu có dịp thực hành, bạn hãy bình luận kể lại trải nghiệm của chính bản thân với món Hákarl với OH! Ba Lan nhé!
Có thể bạn cần!
